Osmanlı tarihi özellikle de harem uzun yıllardır herkesin ilgisini
çekiyor. Ülkemizde gösterime giren ve ünü dünyaya yayılan Muhteşem
Yüzyıl bu merakı ve ilgiyi perçinledi. Peki Osmanlı İmparatorluğu'nun
bir dönemine imza atan, aynı zamanda çöküş sebeplerinden biri olarak
kabul edilen "Kadınlar Saltanatı" döneminde sadece Hürrem Sultan,
Nurbanu Sultan, Safiye Sultan ve Kösem Sultan'dan oluşan dört yapraklı
yonca mı vardı? Bu sorunun detaylı cevabını uzman tarihçiler verir elbet
ama yaptığımız araştırmalar böyle olmadığınu gösteriyor bize. Bir
Kırımlı tarafından başlatılan ve yine bir Kırımlı tarafından
sonlandırılan bu dönemde her biri birer romana konu olacak kadar zeki,
alımlı ve güçlü kadınlar olduğu söylenir.
Osmanlı tarihinin en dominant kadınlarından biri olan Kösem Sultan'ın
hayatı aslında hiç de kolay geçmemiş. Zekası ve kurnazlığı ile
harmanladığı acımasızlığına rağmen Hürrem Sultan kadar kolay erişememiş
isteklerine ki gelini Turhan Sultan tarafınfan boğdurulması da bu
ihtişamın sadece görüntüden ibaret olduğunu bile gösterebilir bizlere.
Kösem Sultan, eşi Sultan 1. Ahmed'in erken vefatıyla birlikte
giriştiği taht mücadelesinden alnının akıyla çıksa da ne yazık ki tahta
çıkan şehzadelerinin zaptı konusunda o kadar da başarılı olamadı. Sultan
Murad'ın babası tarafından kardeş katlini yasaklamasına rağmen
kendisiyle mücadeleye girişen kardeşlerini öldürmesine ve yıllarca
naibeliğini yaptığı saltanattan oğlu tarafından uzaklaştırılmasına mani
olamadığı gibi halk tarafından deli sultan olarak adlandırılan Padişah
1. İbrahim'in haremi tarafından elemine edilmekten de kurtulamamıştır.
Kösem Sultan döneminde en az kendisi kadar etkili başka hasekilerde
vardı. Valide Sultan olmadan önceki dönemde Mahfiruz Sultan ile
sürtüşmeler yaşasa da asıl büyük problemler oğlu 1. İbrahim döneminde
yaşanmıştır.
Hürrem Sultan ile başlayan padişaha nikahlı eş olarak gücünü arttırma
durumu 1.İbrahim döneminde padişahın gözdesi Haseki Hümaşah Sultan ile
de yaşandı. Sultan 1. İbrahim'in en sevdiği eşi olan Haseki Hümaşah
Sultan bütün olumsuzluklara rağmen saltanatı sırasında iyi şeyler
yapmaya çalışan padişahın sonunu getiren kadınlardan biridir.
Bazı kaynaklara göre Çerkez bazı kaynaklara göre de Rum asıllı olduğu
söylenen Hüma Şah Sultan kadınlar saltanatının en etkili kadınlarından
biriydi. cariye olarak geçirdiği sekiz senenin ardından nikah ile baş
kadınlık mertebesine ulaşan, Valide Kösem Sultan'ın eski saraya
sürülmesini sağlayan hasekinin ekonomik sorunlara rağmen sürdüğü sefahat
hayatı bütün kaynaklardaki ortak noktadır.
Esmer güzeli sultanın etkisi o kadar büyüktür ki Kösem Sultan'ın
sürgün edilmesini sağladığı gibi padişah kızları olan hanım sultanlara
birer cariye muamelesi yaptığı rivayet edilir. Padişahtan bir oğlu
olduğu için haseki sıfatına layık görülen Hümaşah Sultan oğlu şehzade
Orhan'ın vefatıyla valide sultan olma şansını kaybeder. Telli Haseki
lakabı ise ona takmış olduğu altın sırma tellerle bezeli tacı yüzünden
verilmiştir. Tabii samur kürk merakı ile de tanınan sultanın halk
tarafından eleştirilmesi ve itibar görmemesinin de etkisi var bu lakabın
takılmasında.
Sadece padişah üzerinde etkili değildi elbette. Şehzadlerin ve hanım
sultanların eğitimiyle bizzat ilgilenir, devlet adamlarıyla önemli
konular hakkında görüşürdü. Ama tüm bunlar onun lüks merakının halk
tarafından saygıyla karşılanmasını sağlayamazdı.
Telli Haseki'nin eşi padişahın katlinden önce tek bir sultan ile
anlaştığı söylenir. Evladını kaybetmesine rağmen padişahın en kıymetli
cariyelerinden biri ve ilk erkek evladının annesi olan Turhan Sultan ile
olan yakınlığı Kösem Sultan'ın boğdurulmasına uzanacak planlar
zincirininde bir parçasıydı elbette.
İktidar hırsıyla yanıp tutuşan Kösem Sultan ve Telli Haseki'nin ortak
bir payda da buluşması beklenemezdi dönemin konuşulları düşünüldüğünde.
Padişahın katli ile eski saraya sürgün edilen Telli Haseki tahta çıkan
4. Mehmed'in annesi ve dönemin valide sultanı Turhan Sultan ile irtibatı
hiç koparmamış, kendi iktidarında edindiği hatırlı dostlarıyla haberler
yollamış ve genç padişahın olası katlini engelleyecek hamleler yaparak
Kösem Sultan'ın bir dolap içerisinde gelininin emriyle boğdurulmasını
sağlayan düzenin içerisinde yer almıştır.
Tabii bunların hepsi rivayet. Kadınlar saltanatının sonunu getiren
Turhan Sultan ile birlikte hasekilik mertebesinde yavaş yavaş tarihe
karışmıştır.
Yüzyıllar boyu merak konusu olan harem bir kez daha güç hırsıyla
dolu, zeki kadınların hikayesini anlattı bizlere. Özünden kopup kök
salmaya çalıştıkça gencecik yürekler bir taş soğukluğuna büründü.
0 yorum:
Yorum Gönder